W piątek 13 października w gościnnych progach PROM-u Kultury Saska Kępa odbył się koncert i prezentacja wystawy poświęcone pamięci dzieci i wszystkich pracowników Sanatorium im. W.Medema w Miedzeszynie działającego w latach 1926 – 1942. Nasza Biblioteka była partnerem tego wydarzenia.
Zagrał zespół w składzie: Paweł Szamburski, Maurycy Idzikowski, Piotr Janiec, Bartek Nazaruk, Radek Polakowski. Ich muzyka to energetyczna mieszanka klazmerskiego żywiołu. Suite na wiolonczelę J.S.Bacha zagrał solo Andrzej Bauer.
Wystawa to prezentacja Sanatorium im. Włodzimierza Medema na historycznym tle zróżnicowanego społecznie, kulturowo, religijnie i politycznie życia mieszkańców Letnisk Falenickich. Ukazuje historię powstania i 16-letniej działalności Sanatorium, niezwykłą ideę ośrodka, przedstawia młodych pensjonariuszy i ich życie codzienne oraz wybitnych wychowawców i nauczycieli pracujących w Sanatorium. Opowiada też o tragicznym końcu placówki w sierpniu 1942 r.
Organizator: Europejski Instytut Kultury Fundacja
Pozostali partnerzy projektu:
Fundacja PZU,
Urząd Dzielnicy Wawer,
PROM KULTURY Saska Kępa,
Centrum Społeczności Żydowskiej,
Otwarta Rzeczypospolita,
Kinokawiarnia Stacja Falenica,
Polskie Towarzystwo Studiów Judaistycznych,
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Dotknięcie Linii
W 1926 roku otwarto Sanatorium im. Włodzimierza Medema w Miedzeszynie. Wybudowane dzięki funduszom zbieranym na całym świecie przez działaczy Bundu (Ogólnożydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i w Rosji), nadzorowane było przez Centrale Jidisze Szul Organizacje (CISzO).
Sanatorium dla dzieci żydowskich z ubogich rodzin przyjmowało również dzieci narodowości polskiej, co miało znaczący wpływ na kształtowanie dobrych kontaktów polsko-żydowskich.
Placówka, której głównym celem było przywrócenie pełnego zdrowia dzieciom zagrożonym gruźlicą, była znana w kraju i na świecie jako niezwykle nowatorska ze względu na prowadzony w niej innowacyjny program wychowawczy i edukacyjny.
Działalność sanatorium zakończyła się tragicznie. W 1942 r. zlikwidowano falenickie getto, a dzieci i opiekunów zamordowano w Treblince. Miejsce to zachowało się głównie w archiwach, na zdjęciach, w filmie Aleksandra Forda Mir kumen on (Droga Młodych) i we wspomnieniach osób związanych z sanatorium.
Projekt Gan Eden – Raj? Sanatorium im. Medema w Miedzeszynie ma na celu przywracanie pamięci o dzieciach i pracownikach sanatorium, o ideach pedagogicznych, o miejscu znaczącym dla historii nie tylko dzielnicy Wawer, całej Warszawy, ale i kraju.
Projekt składa się z wielu elementów. To wystawy i koncerty prezentowane w różnych miejscach i przestrzeniach, sesja naukowa, publikacje książkowe, strona internetowa. Do działań edukacyjnych dołączają szkoły, tworząc własne projekty (Zespół Szkół Lauder-Morasha w Warszawie).
We wrześniu 2016 r., obok Szkoły Podstawowej nr. 216, przy ul. Wolnej, w pobliżu miejsca, gdzie funkcjonowało sanatorium, została odsłonięta tablica upamiętniająca dzieci i pracowników Sanatorium im. Medema w Miedzeszynie. Uczniowie i nauczyciele podjęli zobowiązanie opieki nad tablicą.
